TY  - JOUR
SP  - 171
EP  - 180
A1  - Nowi?ski, Janusz
N1  - DOI im PDF-Dokument falsch angegeben.
ID  - artdok7034
Y1  - 2016///
AV  - none
N2  - Obok o?tarza g?ównego, który by? centrum sanctuarium klasztornego ko?cio?a cystersów, i ku któremu zwrócony by? chór mnichów, o?tarz ?w. Krzy?a (altare crucis), ulokowany przed przegrod? chóru, stanowi? drugi istotny element wyposa?enia i o?rodek liturgicznej przestrzeni cysterskiego ko?cio?a. O?tarz ten, umiejscowiony in medio ecclesiae i zwrócony ku chórowi konwersów, by? najwa?niejszym liturgicznie i plastycznie miejscem w zachodniej partii klasztornej ?wi?tyni. Na o?tarzu tym, oprócz ceremonii liturgicznych, by?y prezentowane relikwie. Z jego kompozycj? od pocz?tku by? zwi?zany monumentalny krucyfiks wie?cz?cy przegrod? oddzielaj?c? chór mnichów od chóru konwersów. Jego obecno??, wraz z drewnian? materi? i malowanym wizerunkiem Chrystusa Ukrzy?owanego, zaleca?y najstarsze postanowienia kapitu?y generalnej z 1134 r. Do najstarszych zachowanych tego typu krucyfiksów nale?? krzy?e z cysterskich opactw Loccum, Pforta i Sorø. Trzy najstarsze krucyfiksy, wie?cz?ce in medio ecclesiae przegrody chóru i o?tarze ?w. Krzy?a, charakteryzuje po??czenie ikonografii crux gemmata i lignum vitae, co komponuje w efekcie tryumfalny obraz krzy?a - crux triumphalis. Monumentalne krucyfiksy, ukazane jako chwalebne drzewo ?ycia, realizuj? ide? cysterskiego ko?cio?a jako Raju z umieszczonym w jego centrum drzewem ?ycia - ecclesia est paradisus et lignum vitae est in medio paradisi. Trwanie tej koncepcji ideowej znajdzie swoje potwierdzenie jeszcze w po?owie XIV w., o czym ?wiadczy monumentalny krucyfiks-lignum vitae nad przegrod? chóru i o?tarzem ?w. Krzy?a w ko?ciele opactwa w Doberan.
TI  - Crux in medio ecclesiae - najstarsze monumentalne krucyfiksy z cysterskich ko?cio?ów w Loccum, Pforta i Sorø
UR  - http://doi.org/10.21852/sem.2016.3.14
VL  - 37
JF  - Seminare : Poszukiwania Naukowe
IS  - 3
ER  -